Bursa'nın Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi Eski İhtişamına Kavuşuyor

754 yıllık tarihe sahip dünyanın en büyük ve en eski alışveriş merkezi olan Kapalıçarşı ’nın 1785’te yapılan 232 yıllık çatısı baştan aşağı yenilendi. Rastgele döşenmiş kablolardan, görüntü kirliliğine neden olan uydu antenler, klimalar ve atıl durumdaki çok sayıda eşyadan temizlenen çatı, büyük bir kısmı kırmızı renkli kiremitlerle kaplandı. Tarihi Bakırcılar Çarşı ’nda başlatılan çalışma çerçevesinde, tarihi yapı cepheden çatıya kadar özgün kimliğine kavuştu. Osmanlı’nın ilk başkenti olan Bursa’da 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılda han, bedesten ve çarşıların gelişimiyle sürecini tamamlayan Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi’ni eski ihtişamına kavuşturacak proje, etap etap ilerliyor. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı destekleriyle hayata geçirdiği Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi Çarşıbaşı Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde, tarihi bölgeyi kuşatan 38 bina yıkılmış, etrafı dükkanlarla sarılı 342 yıllık Esiri Mehmet Dede Türbesi ile geçmişi 1549’a kadar uzanan Sağrıcı Sungur Mescidi gün yüzüne çıkarılmıştı. Tamamlanan Bakırcılar Meydanı, İpekhan Meydanı, Sağrıcı Sungur Mescidi ve peyzaj düzenlemeleri halkın hizmetine açılıp, otoparkla ilgili imalatlar devam ederken, Büyükşehir Belediyesi daha görünür hale gelen tarihi hanlarda başlattığı restorasyon çalışmalarına hız verdi.

BAKIRCILAR’INDA ÇATISI YENİLENECEK! 

Toplam 14 tane han, 1 bedesten, 13 açık çarşı, 7 üstü örtülü çarşı, 11 kapalı çarşı, 4 pazar alanı, 21 camii, 177 sivil mimarlık örneği yapı, 1 okul ve 3 türbe ile tam bir açık hava müzesi olan tarihi bölgedeki Bakırcılar Çarşısı’nda başlatılan restorasyon hızla devam ediyor. Bakırcılar Çarşısı için hazırlanan ve Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan proje çerçevesinde tarihi dokuya uymayan beton ilaveler, saçaklar, üst örtüler, klima, tente ve tabelalar kaldırılıp, onaylı projeye göre yeniden düzenleniyor. Tarihi yapının taş duvarında kumlama yöntemiyle cephe temizliği büyük ölçüde tamamlanırken, dükkan cepheleri de projeye göre yeniden düzenleniyor. Tarihi yapının çatısına kurşun kaplama yapılırken, restorasyonla Bakırcılar Çarşısı Bursa turizmine katkı sağlayacak ve bölgenin önemli tarihi yapılarından biri olarak ön plana çıkacak.

ÇATILAR TURİZMİN BEŞİĞİ OLABİLİR…

Gelecek Parti Bursa İl Başkanı Fuat Kadıoğlu , Hanlar Bölgesi’nin turizme açılma gayretlerini önemsediklerini belirterek; “Son zamanlarda sur çevresinin düzenlenmesi oradaki metruk binaların yıkılması, Çarşıbaşı’nda yapılan çalışmaları önemsiyoruz. Partimiz komisyonu tarafından hazırlanan raporlar doğrultusunda da Tarihi Hanlar ve Kapalı Çarşı çatılarının da Bursa’nın turizm hedeflerine ulaşması için ziyarete açılmalıdır tıpkı İstanbul’da olduğu gibi. Biz bu konuda sorunları çözümleriyle birlikte gündeme getirdik.

Bursa Kapalı Çarşı (veya Bursa Grand Bazaar), Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan ve şehrin önemli tarihi mekanlarından biri olan bir alışveriş merkezidir. Ancak, çatıların turizme açılmaması ya da geliştirilmemesi konusu, çeşitli sebeplerden dolayı bir tartışma konusu olmuştur. İşte bu durumun olası sebepleri ve açıklamaları:

1. Yapısal ve Tarihi Koruma Endişeleri:
– Sorun: Kapalı Çarşı, Osmanlı dönemi mimarisinin örneklerinden biri olup, tarihi bir öneme sahiptir. Bu tür yapıların restorasyonu ve kullanımı, dikkatli ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir. Çatılar, yapıların bütünlüğünü korumak açısından önemli bir yer tutar.
– Çözüm: Çatılara yapılacak herhangi bir müdahale, yapının tarihi ve kültürel değerini bozma riski taşıyabilir. Bu nedenle, herhangi bir turizm amaçlı kullanım için uygun bir restorasyon ve yenileme çalışması gerekmektedir. Ancak, bu tür projelerin çok dikkatli bir şekilde yapılması ve tarihsel dokuya zarar vermemesi gerekir.

2. Deprem Güvenliği ve Yapısal Dayanıklılık:
– Sorun: Bursa, deprem kuşağında yer alan bir şehir olduğu için, eski binaların depreme karşı güvenliği her zaman bir endişe kaynağı olmuştur. Kapalı Çarşı’nın yapısal güvenliği, özellikle çatı alanları için modern standartlara uygun olmayabilir.

 
Çatılar, sağlamlık ve güvenlik açısından modern inşaat standartlarına uygun hale getirilmeden turizme açılmak riskli olabilir. Deprem güvenliği ve yapısal sağlamlık için öncelikle bir mühendislik incelemesi ve gerekli iyileştirmelerin yapılması gerekebilir.

3. İşlevsel Kullanım Sorunları:
– Sorun: Kapalı Çarşı, tarihi bir alışveriş merkezi olarak işlev görmeye devam etmektedir. Dükkanlar ve iş yerleri mevcut durumda çarşının içinde aktif olarak ticaret yapmaktadır. Çatılara turistik bir alan eklemek, bu işlevsel yapıyı bozabilir.
– Çözüm: Çatıların turizme açılması durumunda, mevcut esnafın ve ticaretin işleyişine zarar vermemek için uygun bir düzenleme yapılması gerekebilir. Bu nedenle, çatıları kullanmak, mevcut yapının işlevini engellemeyecek şekilde yapılmalıdır.

4. Maliyet ve Yatırım Sorunları:
– Sorun: Kapalı Çarşı’nın çatılarının turizme açılması, önemli bir yatırım gerektirir. Bu tür bir yatırım, yenileme, güvenlik önlemleri, restorasyon ve altyapı gibi bir dizi harcama anlamına gelir. Yerel yönetim veya özel sektör, bu tür büyük bir projeye yatırım yapma konusunda isteksiz olabilir.

– Çözüm: Eğer çatıların turizme açılması isteniyorsa, özel sektör ve yerel yönetim arasında güçlü bir işbirliği yapılmalı ve projeye yönelik ciddi bir finansal planlama yapılmalıdır. Ayrıca, bu tür bir yatırımın geri dönüşüm süresi ve potansiyel gelir getirisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

5. Yapının Sıkışıklığı ve Alan Yönetimi:
– Sorun: Kapalı Çarşı, dar ve yoğun bir yapıya sahiptir. Mevcut alanın zaten yoğun bir şekilde kullanılıyor olması, çatılara yeni bir işlev eklenmesini zorlaştırabilir. Turistler için rahat bir gezinti sağlamak ve ziyaretçilerin güvenliğini sağlamak, mevcut yapının sıkışıklığı nedeniyle zor olabilir.
– Çözüm: Eğer çatılar turizme açılacaksa, alan yönetimi ve ziyaretçi akışı konusunda kapsamlı planlar yapılmalı. Bu, özellikle yoğun saatlerde çarşıdaki kalabalığı denetleyebilmek için önemlidir.

6. Çevre Düzenlemesi ve Görsel Kirlilik:
– Sorun: Çatılara yapılan eklemeler, çevre düzenlemeleri ve estetik kaygılar açısından sıkıntı yaratabilir. Kapalı Çarşı, tarihi bir dokuya sahip olduğundan, ek yapıların çatıya veya çevreye estetik açıdan zarar vermemesi gerekir. Ayrıca, şehir siluetine zarar veren bir değişiklik olmamalıdır.

– Çözüm: Çatılar üzerine herhangi bir ekleme veya turistik kullanım için görsel estetik ve çevre düzenlemesi konusunda dikkatli bir planlama yapılmalıdır. Bu, sadece tarihsel yapıyı korumak değil, aynı zamanda şehrin genel görünümünü de bozmayacak şekilde yapılmalıdır.

7. Yerel Halk ve Esnafın Desteği:
– Sorun: Kapalı Çarşı’da esnafın düzenlemelere olan bakışı ve katılımı da önemli bir faktördür. Eğer esnaf, çatılara turistik bir kullanım eklenmesini istemezse, bu süreç yerel halkın ve esnafın karşıtlıklarıyla karşılaşabilir.
– Çözüm: Esnafla ve yerel halkla yapılacak görüşmeler ve onların görüşlerine değer verilmesi, herhangi bir büyük projede başarı sağlanmasında önemlidir. Çatılar turizme açılmadan önce, esnafın çıkarlarının korunması adına anlaşmalar yapılmalı ve toplumun genel çıkarları göz önünde bulundurulmalıdır.

 Bursa Kapalı Çarşı’nın çatılarının turizme açılmaması, yukarıda sıralanan nedenlerle karmaşık ve çok boyutlu bir konu olmuştur. Tarihi yapının korunması, güvenlik endişeleri, ekonomik yatırım gereklilikleri ve işlevsel sorunlar, bu kararın alınmasında etkili olmuştur. Eğer bu projeye karar verilecekse, uzmanlarla yapılacak bir restorasyon süreci, finansal ve yapısal analizler ve toplum katılımı gibi faktörler göz önünde bulundurularak dikkatlice planlama yapılmalıdır.” ifadelerini kullandı.

GÜNDEM, 22 Mart 2025 11:18